آشنایی با رشته جغرافیا
جغرافیا در مقطع کارشناسی در چهار شاخه اصلی جغرافیای طبیعی، جغرافیای انسانی، کارتوگرافی و جغرافیا سیاسی - نظامی ارائه می‌شود. هر یک از گرایش‌های جغرافیای طبیعی و انسانی شامل گرایش‌های متعددی هستند. البته تفاوت هر گرایش با گرایش دیگر تنها در ۸ واحد تخصصی است و به همین دلیل بسیاری از دانشگاه‌ها در دفترچه راهنمای آزمون سراسری، گرایش‌های موجود در دانشگاه خود را ذکر نمی‌کنند و تنها به شاخه‌های اصلی جغرافیا که در آن دانشگاه تدریس می‌شود، اشاره نموده‌اند.
دروس مشترک بین شاخه‌های جغرافیا
جغرافیای آب‌ها، جغرافیای خاک‌ها، جغرافیای زیستی، آب و هوای ایران، ژئومورفولوژی ایران، منابع و مسائل آب ایران، اصول و روش‌های برنامه‌ریزی ناحیه‌ای، مبانی جغرافیای جمعیت، مبانی جغرافیای روستایی، مبانی جغرافیای اقتصادی: کشاورزی، مبانی جغرافیای اقتصادی: صنعت، حمل و نقل و انرژی، جغرافیای سیاسی، مبانی جغرافیای شهری، جغرافیای کوچ‌نشینی، پژوهش میدانی در جغرافیا (روش تحقیق عملی)، زمین در فضا، ریاضیات، آمار و احتمالات ۱ و ۲، منابع و مآخذ جغرافیای ایران، فلسفه جغرافیا و جغرافیای کاربردی، تاریخ علم جغرافیا، کارتوگرافی(نقشه کشی)، نقشه برداری (نظری و عملی)، نقشه‌خوانی، روش تحقیق: نظری، اصول سنجش از دور، کاربرد عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای در جغرافیا، کاربرد آمار در جغرافیا، کامپیوتر در جغرافیا، مبانی علم جغرافیا، زمین‌شناسی برای جغرافیا، مبانی اقلیم‌شناسی، آب و هوای کره زمین، مبانی ژئومورفولوژی: ۱ ساختمانی، مبانی ژئومورفولوژی:۱ دینامیک
شاخه جغرافیای طبیعی
جغرافیای طبیعی علمی است که محیط طبیعی و تاثیر عوامل و عناصر محیطی بر زندگی و فعالیت انسان را مطالعه می‌کند. این علم در مقطع کارشناسی شامل دو گرایش ژئومورفولوژی و آب و هواشناسی است.
- گرایش ژئومورفولوژی: ژئومورفولوژی بیشتر به پدیده‌های سطح زمین توجه دارد یعنی، ریخت یا چهره زمین را مطالعه می‌کند. به همین دلیل این علم ارتباط نزدیکی با زمین‌شناسی دارد و تحت تاثیر یافته‌های علم زمین‌شناسی است زیرا ریخت یا شکل ظاهری زمین، تبلور اتفاقات درون زمین است. البته زمین‌شناسی بیشتر به اعماق و لایه‌های درونی زمین می‌پردازد اما ژئومورفولوژی فرآیندهای بیرونی یا سطحی زمین را مطالعه می‌کند.
- گرایش آب و هواشناسی( اقلیم): رشته آب و هواشناسی فرآیندهای حاکم در داخل جو از جمله انرژی و توزیع آن در سطح سیاره زمین، حرکات جو و قانون‌مندی‌های حاکم بر این حرکات و تاثیر این فعالیت‌ها بر روی زیست و فعالیت انسان‌ها، جانداران و محیط بی‌جان سیاره زمین را مطالعه می‌کند. این گرایش بیشتر مسائل آب و هوا و تاثیر عناصر و عوالم اقلیمی در فعالیت انسان و مسائل بهره‌برداری از زمین مثل کشاورزی مطرح می‌شود.
دروس اصلی مشترک بین گرایش‌های جغرافیای طبیعی عبارتند از: جغرافیای قاره‌ها، جغرافیای کوارترنر، زمین‌شناسی ایران، مسائل جغرافیایی مناطق خشک ایران، حفاظت خاک، جنگل ومرتع و مسائل آن در ایران، جغرافیای ناحیه‌ای ایران، متون جغرافیای طبیعی به زبان خارجی، جغرافیای انسانی ایران (۱): (جمعیت- اقتصادی)، جغرافیای انسانی ایران (۲): (شهری - روستایی)، نقشه‌برداری تکمیلی، مبانی محیط زیست، ژئومورفولوژی اقلیمی، کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، (با تاکید بر ایران)
شاخه کارتوگرافی
کارتوگرافی هنر، علم و فن تهیه انواع نقشه برای استفاده در ساختار اقتصادی، فرهنگی، دفاع ملی، روابط بین‌الملل، تعلیم و تربیت، جهان‌گردی و موارد متنوع دیگر است. یعنی یک جغرافی‌دان به یاری نقشه اطلاعات دقیقی درباره موقعیت‌ها و پراکندگی‌ها به دست می‌آورد. با توجه به این که نقشه‌های متعددی وجود دارد، تهیه یک نقشه نیاز به مهارتی خاص دارد که این مهارت را دانشجوی رشته کارتوگرافی به دست می‌آورد.
- دروس پایه و اصلی: ریاضیات، سنجش از راه دور، ژئومورفولوژی ایران، جغرافیای آب‌های ایران، منابع و مآخذ جغرافیای ایران، متون جغرافیایی به زبان خارجی، جغرافیای خاک‌ها، جغرافیای نظامی ایران، مبانی جغرافیای سیاسی، فلسفه جغرافیا، زمین در فضا، زمین‌شناسی برای جغرافیا، مبانی آب و هواشناسی، جغرافیای آب‌ها، ژئومورفولوژی عمومی، جغرافیای زیستی، کاربرد آمار در جغرافیا، جغرافیای اقتصاد عمومی، جغرافیای جمعیت، جغرافیای روستایی (عمومی و ایران)، جغرافیای شهری (عمومی و ایران)
- دروس تخصصی: آمار و احتمالات، کامپیوتر، فیزیک نور، کلیات جغرافیای جهان، تئوری خطاها، فتوگرامتری، تفسیر عکس، هیدروگرافی، نقشه‌برداری، کارتوگرافی ریاضی، کارتوگرافی موضوعی، عکاسی و فن چاپ، گرافیک، اردو نقشه‌برداری هیدروگرافی، پروژه کارتوگرافی، کارتوگرافی کامپیوتری، جغرافیای خلیج فارس، ژئودزی عمومی، نجوم ژئودزی، کارتوگرافی
شاخه جغرافیای انسانی
جغرافیای انسانی به عنوان یکی از شاخه‌های مهم علوم جغرافیا در دو گرایش جغرافیای شهری و روستایی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشورمان ارائه می‌شود.
- گرایش جغرافیای شهری: جغرافیای شهری به مطالعه مسائل مهمی از جمله گسترش شهرها، مسائل اقتصادی و جمعیتی شهرها و همچنین بحث روز جغرافیای شهری یعنی توریسم می‌پردازد. بررسی نحوه اشغال فضا، نوع تمرکز و پراکندگی مشاغل نیز در یک شهر و همچنین چگونگی جابه‌جایی از محل کار به سکونت، ارتباط شغل و مسکن و تاثیرات متقابل و چند جانبه‌ای که میان این متغییرها برقرار است، در جغرافیای اجتماعی شهرها بررسی می‌شود. دروس تخصصی این گرایش عبارتند از: اقتصاد شهری، شهرها و شهرک‌های جدید، روابط متقابل شهر و روستا با تاکید بر ایران، اصول و روش‌های برنامه‌ریزی شهری، برنامه‌ریزی شهری در ایران، کارگاه برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای (روش تهیه تفسیر طرح‌های شهری و منطقه‌ای)، پایان‌نامه.
- گرایش جغرافیای روستایی: این گرایش به بررسی رابطه شهر و روستا، برنامه‌ریزی و توسعه روستایی، نوسازی و آینده روستاها، روستاهای آینده، علل و عوامل مهاجرت روستانشینان، بهداشت و اوقات فراغت روستاییان، حفظ محیط زیست، نحوه حمل و نقل، کیفیت زندگی و وضعیت اقتصادی روستاها می‌پردازد. دروس تخصصی این گرایش عبارتند از: اصول و روش‌های برنامه‌ریزی روستایی، اقتصاد روستایی، روابط متقابل شهر و روستا با تاکید بر ایران، برنامه‌ریزی روستایی در ایران، کارگاه برنامه‌ریزی روستایی: (روش تهیه و تفسیر طرح‌های روستایی)، پایان‌نامه.
- گرایش جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری: گرایش جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری تلاش می‌کند تا با توجه به عوامل انسانی و طبیعی موجود در هر شهر، برای مسائل جمعیتی، اقتصادی، زیست‌محیطی آن برنامه‌ای بیندیشد تا مطابق آن مهندسان معمار، عمران، سازه و تاسیسات، بخش‌های مختلف شهر را طراحی و یا مشکلات شهر را حل کنند.
دروس اصلی مشترک بین گرایش‌های جغرافیای انسانی عبارتند از: جغرافیای جمعیت ایران، جغرافیای روستایی ایران، جغرافیای شهری ایران، جغرافیای اقتصادی ایران ۱: کشاورزی، جغرافیای اقتصادی ایران۲: صنعت، حمل و نقل انرژی، اصول علم اقتصاد، نظریه‌های اقتصادی و اقتصاد توسعه، متون جغرافیای انسانی به زبان خارجی، نقشه‌ها و نمودارهای موضوعی در جغرافیای انسانی، ویژگی‌های جغرافیای انسانی مناطق خشک ایران، جغرافیا و صنعت توریسم، ویژگی‌های جغرافیایی کشورها توسعه یافته، ویژگی‌های جغرافیایی کشورهای اسلامی، ویژگی‌های جغرافیایی آسیای میانه، کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه‌ریزی شهری و روستایی، جغرافیای تاریخی (با تاکید بر ایران)
برای مشاهده سایر رشته ها اینجا کلیک کنید