ساعت کار قانونی سال ۱۴۰۴چقدر است؟
میزان حقوق و دستمزد کارگران بر مبنای میزان ساعات کاری آنان در هفته محاسبه و اغلب به صورت ماهانه پرداخت می‌شود. ساز و کار تعیین ساعات کاری، نحوه محاسبه اضافه کار، میزان مرخصی و به طور کلی مناسبات بین کارگر و کارفرما در قانون کار مصوب ۱۳۶۹/۰۸/۲۹ توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام پیش‌بینی شده است. در این مقاله به جزئیات مربوط به قانون کار در رابطه با میزان ساعات کاری کارگران می‌پردازیم و به دو شیوه مختلف جدول ساعات کاری را تهیه و تنظیم کرده‌ایم.
موظفی فروردین ۱۴۰۴
میزان ساعات کاری وزارت کار در فروردین ۱۴۰۴ (موظفی فروردین ۱۴۰۴) بر اساس قوانین وزارت کار و شیوه محاسباتی ۷/۳۳ در جدول زیر، تدوین شده است. برای آشنایی با این شیوه محاسباتی، ادامه مطلب را بخوانید.
| ساعات کاری وزارت کار در فروردین ۱۴۰۴ بر اساس شیوه محاسباتی نوع ۱ | ||||
|---|---|---|---|---|
| روزهای ماه | تعداد جمعه | تعداد تعطیلی رسمی غیر از جمعه | تعداد روز کاری | ساعت کار |
| ۳۱ | ۵ | ۶ | ۲۰ | ۱۴۷ |
همچنین میزان ساعات کاری فروردین ۱۴۰۴ بر اساس قوانین وزارت کار و شیوه محاسباتی روزانه ۸ ساعت کاری به همراه ۴ ساعت کاری در پنج‌شنبه در جدول زیر، تدوین شده است. برای آشنایی با این شیوه محاسباتی، ادامه مطلب را بخوانید.
| ساعات کاری وزارت کار در فروردین ۱۴۰۴ بر اساس شیوه محاسباتی نوع ۲ | ||||
|---|---|---|---|---|
| روزهای ماه | تعداد روزهای کاری ۸ ساعتی | تعداد روزهای کاری ۴ ساعتی | تعداد پنج‌شنبه‌های تعطیل | ساعت کار |
| ۳۱ | ۱۶ | ۴ | ۰ | ۱۴۴ |
قانون تعداد روزها و ساعت کاری
تعداد روزها و ساعت کاری در متن قانون کار مشخص شده است. به موجب ماده ۵۱ این قانون «ساعت کار، مدت زمانی است که کارگر، نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می‌دهد.» این قانون درباره میزان ساعت کار در شبانهروز، هفته و ماه محدودیت‌های زیر را مشخص کرده است و همه کارفرمایان، کارگران، کارگاه‌ها، موسسات تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی مکلف به تبعیت از آن هستند.
- به غیر از برخی موارد، ساعت کار کارگران در شبانهروز نباید از ۸ ساعت تجاوز نماید.
- مجموع ساعات کار در هر هفته نباید از ۴۴ ساعت تجاوز کند.
- در کارهای سخت و زیانآور و زیرزمینی، ساعات کار نباید از ۶ ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته تجاوز نماید.
- در برخی کارها که ساعات کار از ۸ ساعت در شبانهروز و ۴۴ ساعت در هفته تجاوز نماید جمع ساعات کار در ۴ هفته متوالی نباید از ۱۷۶ ساعت تجاوز کند.
- روز جمعه، روز تعطیل هفتگی کارگران با استفاده از مزد می‌باشد.
شیوه اول برای محاسبه جدول ساعت کاری ۱۴۰۴
متن قانون کار به صراحت عنوان کرده است میزان ساعت کاری نباید از ۸ ساعت در شبانهروز و ۴۴ ساعت در هفته تجاوز کند. با توجه به تعطیلی روز جمعه میزان ساعت کار کارگر به نحوی که پس از یک هفته (یا ۶ روز کاری) ۴۴ ساعت کار کرده باشد از تقسیم ۴۴ ساعت هفته بر ۶ روز کاری محاسبه می‌شود. در واقع، کارگران باید روزانه ۷/۳۳ ساعت معادل ۷ ساعت و بیست دقیقه (توجه شود ۷ ساعت و ۳۳ دقیقه اشتباه است!) در روز کار کنند. این میزان از ۸ ساعت کار در شبانهروز نیز تجاوز نمی‌کند. بر همین مبنا جدول ساعت کار قانون کار به صورت زیر تهیه و تنظیم شده است.
| جدول ساعت کاری ۱۴۰۴ بر اساس شیوه محاسباتی نوع ۱ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ماه | روزهای ماه | تعداد جمعه | تعداد تعطیلی رسمی غیر از جمعه | تعداد روز کاری | ساعت کار |
| فروردین | ۳۱ | ۵ | ۶ | ۲۰ | ۱۴۷ |
| * اردیبهشت | ۳۱ | ۴ | ۱ | ۲۶ | ۱۹۱ |
| خرداد | ۳۱ | ۵ | ۳ | ۲۳ | ۱۶۹ |
| تیر | ۳۱ | ۴ | ۲ | ۲۵ | ۱۸۳ |
| مرداد | ۳۱ | ۵ | ۱ | ۲۵ | ۱۸۳ |
| شهریور | ۳۱ | ۴ | ۳ | ۲۴ | ۱۷۶ |
| مهر | ۳۰ | ۴ | ۰ | ۲۶ | ۱۹۱ |
| آبان | ۳۰ | ۵ | ۰ | ۲۵ | ۱۸۳ |
| آذر | ۳۰ | ۴ | ۱ | ۲۵ | ۱۸۳ |
| دی | ۳۰ | ۴ | ۲ | ۲۴ | ۱۷۶ |
| بهمن | ۳۰ | ۴ | ۲ | ۲۴ | ۱۷۶ |
| اسفند | ۲۹ | ۵ | ۱ | ۲۳ | ۱۶۹ |
| مجموع | ۳۶۵ | ۵۳ | ۲۲ | ۲۹۰ | ۲۱۲۷ |
* روز پنج‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ در تقویم رسمی جمهوری اسلامی تعطیل رسمی نیست اما طبق قانون کار، این روز تعطیل رسمی محسوب می‌شود. محاسبات این جدول بر مبنای مندرجات قانون کار است و لذا ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ تعطیل رسمی در نظر گرفته شده است.
شیوه دوم برای محاسبه جدول ساعت کاری ۱۴۰۴
شیوه دیگری برای محاسبه ساعت و روزهای کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد که طبق آن نیز میزان ساعت کار از ۸ ساعت در شبانهروز و ۴۴ ساعت در هفته تجاوز نمی‌کند. در این شیوه، افراد روزهای شنبه تا چهارشنبه را به مدت ۸ ساعت (در مجموع ۴۰ ساعت) و روز پنج‌شنبه به مدت ۴ ساعت (در مجموع ۴۴ ساعت) مشغول به کار هستند. بر همین مبنا تعداد روزهای پنج‌شنبه در ماه دارای اهمیت می‌شوند. جدول ساعت کاری ۱۴۰۴ در زیر، مطابق این شیوه تهیه و تنظیم شده است.
| جدول ساعت کاری ۱۴۰۴ بر اساس شیوه محاسباتی نوع ۲ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ماه | روزهای ماه | تعداد روزهای کاری ۸ ساعتی | تعداد روزهای کاری ۴ ساعتی | تعداد پنج‌شنبه‌های تعطیل | ساعت کار |
| فروردین | ۳۱ | ۱۶ | ۴ | ۰ | ۱۴۴ |
| * اردیبهشت | ۳۱ | ۲۳ | ۲ | ۲ | ۱۹۲ |
| خرداد | ۳۱ | ۱۹ | ۴ | ۱ | ۱۶۸ |
| تیر | ۳۱ | ۲۱ | ۴ | ۰ | ۱۸۴ |
| مرداد | ۳۱ | ۲۱ | ۴ | ۱ | ۱۸۴ |
| شهریور | ۳۱ | ۲۰ | ۴ | ۰ | ۱۷۶ |
| مهر | ۳۰ | ۲۲ | ۴ | ۰ | ۱۹۲ |
| آبان | ۳۰ | ۲۰ | ۵ | ۰ | ۱۸۰ |
| آذر | ۳۰ | ۲۱ | ۴ | ۰ | ۱۸۴ |
| دی | ۳۰ | ۲۰ | ۴ | ۰ | ۱۷۶ |
| بهمن | ۳۰ | ۱۹ | ۵ | ۰ | ۱۷۲ |
| اسفند | ۳۰ | ۱۹ | ۴ | ۰ | ۱۶۸ |
| مجموع | ۳۶۶ | ۲۴۱ | ۶۶ | ۴ | ۲۱۲۰ |
* روز پنج‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ در تقویم رسمی جمهوری اسلامی تعطیل رسمی نیست اما طبق قانون کار، این روز تعطیل رسمی محسوب می‌شود. محاسبات این جدول بر مبنای مندرجات قانون کار است و لذا ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ تعطیل رسمی در نظر گرفته شده است.
حقوق ۸ ساعت قانون کار در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
حداقل دستمزد ساعتی در سال ۱۴۰۴ برابر با ۴۷۲,۵۳۱ ریال است. بنابراین برای محاسبه «حقوق ۸ ساعت قانون کار» این مقدار را در عدد ۸ ضرب می‌کنیم:
ریال ۳,۷۸۰,۲۴۸ = ۴۷۲,۵۳۱ × ۸
این مقدار، اندکی از حداقل دستمزد روزانه در سال ۱۴۰۴ (یعنی ۳,۴۶۳,۶۵۶ ریال) بیشتر است. زیرا «حقوق ۸ ساعت قانون کار» از ضرب اعداد ۴۷۲,۵۳۱ و ۸ به دست می‌آید در حالی که حداقل دستمزد روزانه از ضرب اعداد ۴۷۲,۵۳۱ و ۷/۳۳ به دست می‌آید.
اضافه‌کاری و نحوه محاسبه آن
ماده ۵۹ قانون کار شرایط انجام کار اضافی توسط کارگر را پیش‌بینی کرده است. به موجب این ماده، با موافقت کارگر و به شرط پرداخت ۴۰ درصد اضافه بر مزد، انجام کار اضافی توسط کارگر مجاز است. تبصره این ماده تاکید می‌کند به جز در موارد استثنایی و با توافق طرفین، ساعت کار اضافی ارجاعی به کارگران نباید از ۴ ساعت در روز تجاوز نماید. برای محاسبه ساعات اضافه کاری، تعداد ساعت‌های کاری فرد را از میزان ساعت کاری ماه مورد نظر کم می‌کنیم. مثلا برای اسفند سال ۱۴۰۳ ساعت کاری طبق شیوه محاسباتی نوع یک، ۱۸۳ ساعت و طبق شیوه محاسباتی نوع دو، ۱۸۰ ساعت است. پس اگر فردی در این ماه ۲۰۰ ساعت کار کند میزان اضافه کاری او در شیوه نوع یک، ۱۷ ساعت و در شیوه نوع دو، ۲۰ ساعت در نظر گرفته می‌شود.
نرخ ساعت اضافه کاری سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
طبق قانون کار، دستمزد اضافه کاری به میزان ۴۰ درصد حداقل دستمزد ساعتی است و این مقدار از حاصل‌ضرب حداقل دستمزد ساعتی در عدد ۱/۴ به دست می‌آید. مثلا در سال ۱۴۰۴ که حداقل دستمزد ساعتی ۴۷۲,۵۳۱ ریال است، دستمزد اضافه کاری ۶۶۱,۵۴۴ = ۱/۴ × ۴۷۲,۵۳۱ ریال است. اگر فردی در فروردین ماه ۱۴۰۴، طبق شیوه محاسباتی نوع دو، ۲۰۰ ساعت (۱۴۴ ساعت موظفی و ۵۶ ساعت اضافه) کار کرده باشد، حداقل دستمزد وی بدون احتساب هر گونه مزایا در پایان این ماه به صورت زیر محاسبه می‌شود:
ریال ۱۰۵,۰۹۰,۹۲۸ = ۶۶۱,۵۴۴ × ۵۶+ ۴۷۲,۵۳۱ × ۱۴۴
مقدار محاسبه شده بالا، میزان حداقل دستمزد بدون احتساب هر گونه مزایا است. برای مشاهده مزایای حقوق و دستمزد، اینجا کلیک کنید.
لینک‌های مفید و کاربردی
سوالات متداول
میزان ساعت کاری وزارت کار در فروردین ۱۴۰۴ با دو شیوه محاسباتی مختلف، ۱۴۷ و ۱۴۴ ساعت است. برای اطلاع از شیوه‌های محاسباتی و نحوه محاسبه ساعت کاری در فروردین ماه ۱۴۰۴، اینجا کلیک کنید.
طبق قانون کار، میزان کار افراد نباید از ۸ ساعت در شبانهروز و ۴۴ ساعت در هفته تجاوز کند. برای اطلاع بیشتر از جزئیات ساعت کار و نحوه محاسبه ساعت کاری در هر ماه، اینجا کلیک کنید.
حقوق ۸ ساعت قانون کار برابر با ۳,۷۸۰,۲۴۸ ریال و دستمزد روزانه برابر با ۳,۴۶۳,۶۵۶ ریال است. تفاوت این دو مقدار، به تفاوت در نحوه محاسبه آن‌ها برمی‌گردد که در اینجا به آن اشاره شده است.
طبق قانون کار، دستمزد اضافه کاری به میزان ۴۰ درصد حداقل دستمزد ساعتی است که از حاصل‌ضرب حداقل دستمزد ساعتی در عدد ۱/۴ به دست می‌آید.
در کارهای سخت و زیانآور و زیرزمینی، ساعات کار نباید از شش ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته تجاوز نماید. کارهای سخت و زیانآور و زیر زمینی به موجب آییننامهای خواهد بود که توسط شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کار و شورای عالیکار تهیه و به تصویب وزرای کار و امور اجتماعی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد رسید.
طبق ماده ۷۸ قانون کار، در کارهایی که دارای کارگر زن هستند کارفرما مکلف است به مادران شیرده تا پایان دو سالگی کودک پس از هر سه ساعت، نیم ساعت فرصت شیر دادن بدهد. این فرصت جزء ساعات کار آنان محسوب می‌شود.
طبق ماده ۶۴ قانون کار، مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه، جمعا یک ماه است. سایر روزهای تعطیل جزء ایام مرخصی محسوب نخواهد شد. برای کار کمتر از یک سال مرخصی مزبور به نسبت مدت کار انجام یافته محاسبه می‌شود.
طبق ماده ۶۵ قانون کار، مرخصی سالیانه کارگرانی که به کارهای سخت و زیانآور اشتغال دارند ۵ هفته است. استفاده از این مرخصی، حتی‌الامکان در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار صورت می‌گیرد
